Azərbaycan teatrının zərif işığı: Firəngiz Mütəllimova...- Fuad Biləsuvarlı yazır
 

Firəngiz Mütəllimova, Azərbaycan mədəniyyətinin canlı əfsanəsi olaraq, illərdir tamaşaçıların ruhuna toxunan rollar yaradır. Onun hər obrazında həyatın incəlikləri, insan münasibətlərinin dərinliyi və səhnənin mistik cazibəsi bir araya gəlir. İstər teatr, istərsə də kino dünyasında onun yaratdığı obrazlar unudulmazdır. Firəngiz xanım, yalnız bir aktrisa deyil, sənətə duyulan məhəbbətin təcəssümüdür.

Firəngiz Mütəllimova 1959-cu ildə Ağcabədidə doğulmuşdur. Əslən Şuşalıdır. O, Azərbaycan Dövlət İncəsənət Universitetində təhsil almış və 1980-ci ildən Azərbaycan Akademik Milli Dram Teatrında fəaliyyətə başlamışdır.

   Onun oynadığı tamaşalar arasında  "Qılınc və qələm" (Gözəl), "Xurşidbanu Natəvan" (Bəyim), "Təhminə və Zaur" (Firəngiz), "Qanlı Nigar" (Nigar) və "Almaz" (Kərbəlayi Fatmanisə) kimi əsərlər xüsusi yer tutur. Amma ona şöhrət gətirən televiziya tamaşalarından biri Tariyel Vəliyevin  "Səni axtarıram" televiziya tamaşasında oynadığı Gülnar obrazıdı. O tamaşada Firəngiz xanımın tərəfmüqabili dahi sənətkarımız Yaşar Nuri idi. Firəngiz xanım deyir ki, Gülnar rolundan sonra valideynlər qız  övladlarına Gülnar,  oğul övladlarına Elçin adlarını qoyurdular. Fuad balam, inanırsınız ki, öz adlarımız yadımızdan çıxmışdı. Xalq mənə Gülnar, Yaşara da Elçin deyirdi."Bu rollar onun həm klassik, həm də müasir obrazları canlandırmaq bacarığını nümayiş etdirir.


Firəngiz Mütəllimova Azərbaycan Dövlət Televiziyasında hazırlanmış iyirmidən çox teletamaşada iştirak etmişdir. O, həmçinin "Qaçaq Nəbi" (Sərvinaz), "Bəyin oğurlanması" (Telli) və "İşarəni dənizdən gözləyin" (Sona) kimi filmlərdə də yaddaqalan obrazlar yaratmışdır.

Firəngiz xanımın bu il səhnə fəaliyyətinin 45 illiyi tamam oldu. Azdramada onun səhnə fəaliyyəti münasibətilə Əli Əmirlinin "Varlı qadın" pyesi əsasında benefist tamaşa hazırlamışdı.

Firəngiz Mütəllimovanın "Varlı qadın" tamaşası onun sənət dünyasında xüsusi yer tutur. Bu tamaşanı daha geniş şəkildə təhlil edərək onun sənətkarlığını və tamaşanın dərinliyini daha yaxşı anlamaq mümkündür.

Əli Əmirlinin "Varlı qadın" pyesi insanın mənəvi dəyərləri ilə maddi zənginlik arasındakı ziddiyyətləri araşdırır. Əsərin əsas qəhrəmanı Həvva, Firəngiz Mütəllimovanın ifasında, həm güclü, həm də zərif bir qadın obrazını canlandırır. Həvva, zənginlik içində yaşasa da, daxili boşluq və mənəvi axtarışlarla mübarizə aparır. Tamaşa, insanın özünü tapma yolunda qarşılaşdığı çətinlikləri və bu çətinliklərin onun həyatına təsirini göstərir.

Firəngiz xanım Həvva obrazını canlandırmaqla aktyorluq bacarıqlarının zirvəsini bir daha nümayiş etdirdi. O, obrazın emosional dərinliyini tamaşaçılara çatdırmaq üçün mimikalarından, səs tonundan və səhnədəki hərəkətlərindən ustalıqla istifadə etdi. O, ifasında Həvvanın daxili dünyasını tamaşaçılara tam şəkildə çatdırdı və obrazın mürəkkəbliyini vurğuladı.

Tamaşanın quruluşçu rejissoru Bəhram Osmanov, səhnə tərtibatçısı Qabil Gözəlov, geyim üzrə rəssamı Aygün Mahmudova və musiqi tərtibatçısı Orxan Murtuzovdur. Bu yaradıcı heyət, tamaşanın vizual və emosional təsirini artırmaq üçün böyük iş görmüşdür. Səhnə dekorasiyaları və musiqi tamaşanın dramatik atmosferini gücləndirir.

Tamaşada Firəngiz Mütəllimova ilə yanaşı, Sabir Məmmədov, Elçin Nurəliyev, Elşən Cəbrayılov və digər tanınmış aktyorlar iştirak etmişdir.
Tamaşa, həm yerli, həm də beynəlxalq tamaşaçılar tərəfindən böyük maraqla qarşılanmışdır. Firəngiz Mütəllimovanın ifası tamaşaçılarda dərin emosional təsir yaratmış, alqışlarla müşayiət olunmuşdur. Xüsusilə, onun Həvva obrazını canlandırması tamaşaçılarda həm empatiya, həm də heyranlıq hissi oyatmışdır.

"Varlı qadın" tamaşası Firəngiz Mütəllimovanın sənət dünyasında xüsusi yer tutur və onun aktrisalıq istedadını tam şəkildə nümayiş etdirdi. Bu tamaşa, həm mövzu, həm də ifa baxımından Azərbaycan teatr sənətinin incilərindən biri hesab olunur.
Firəngiz Mütəllimova, Azərbaycan mədəniyyətinin canlı simvolu olaraq, indinin özündə də öz sənəti ilə gələcək nəsillər üçün bir ilham mənbəyidir.

Azərbaycan teatr və kino səhnəsinin parlaq ulduzu, Xalq artisti Firəngiz Mütəllimova, öz istedadı və unudulmaz rolları ilə sənətsevərlərin qəlbində əbədi iz buraxıb.

Müəllif: Fuad BİLƏSUVARLI, AYB üzvü, AJB üzvü, Prezident mükafatçısı.