usd-1.7000 eur-1.7604 rub-1.7617
Bakı 5°C 1.13 m/s
Son xəbərlər
12-02-2025
11-02-2025
05-02-2025
30-01-2025
28-01-2025
24-01-2025
23-01-2025

ŞƏHİDLƏR -Qazilər

İstiqlal günü doğulan Şəhid Sabir Səmədov - Vüqar Əsgər yazır

İstiqlal günü doğulan Şəhid Sabir Səmədov Bu gun 28 may Dünya Azərbaycanlıları üçün ən önəmli günlərdən biridir.  1918-ci ilin bu günü Şərqdə ilk Demokratik Respublika ...

DÜNYA ƏDƏBİYYATDAN

  16 yaşlı oğulluğu ilə eşq yaşayan yazıçı  Sidoni Qabriel Kolett

    1001info.az Kulis.az -a istinadla  “Həyatı film olanlar” layihəsində fransız yazıçısı, Qonkur Akademyasının üzvü Sidoni Qabriel Kolett haqda “Kolett” bədii filmini ...

İDMAN

MARAQLI

CIDIR DÜZÜNÜN MAVİ KƏPƏNƏKLƏRİ,  yoxsa

AZADLIĞIN MAVİ RƏNGİ !.. - Məlahət İsmayılqızı yazır

details

MƏDƏNİYYƏT

23.12.2024, 15:21 Oxunub: 1557

 

                    CIDIR DÜZÜNÜN MAVİ KƏPƏNƏKLƏRİ,  yoxsa

                                                AZADLIĞIN MAVİ RƏNGİ !

                                                                   Fəxr edib dərvişliyə, aləmdə Sultan olmuşuz!

                                                                                                                       Şah İsmayıl Xətai

                                                      Bizlər Vətən adlı bir Gözəlliyə Aşqik, Ondandır Sevdamız!

 Cıdır düzünün mavi kəpənəkləri və bu mavi rəng. Və bu mavi rəng Azadlığın simvolu! Noyabrın 8- i Gözəllər Gözəli Əziz Şuşanın – Ağabəyim Ağanın- Natəvanın gözəl Şuşasının erməni qəsbkarlarından – işğalçılarından azad edildiyi gündür. O Ağabəyim Ağa ki, ...

                                          Əfsus yarım gecə gəldi, gecə getdi,

                                                  Heç bilmədim,

                                             ömrüm necə gəldi, necə getdi!

                                                                                                                             Şah İsmayıl Xətai

Noyabrın 8-i, 2020, Zəfər Qalibiyyəti ili- 44 günün gətirdiyi Zəfər! Natəvanın, Bülbüllərin, Üzüyir Hacıbəyovların, Mir Möhsün Nəvvabların, erməni məkrinə- terroruna qarşı yaradılan “Fədai” təşkilatının yaradıcısı Əhməd Bəy Ağaoğlu kimi qeyrət yiyələrinin, Vaqiflərin , Əziz Şəhidlərimizin ruhlarının şad olduğu gündür. Azərbaycan xalqının Əziz Şəhidlərinin ruhlarının Azadlığa qovuşduğu gündür noyabrın 8- i.

Azadlığa gedən yolun ən ağrılı, lakin ən şərəflisi idi Şuşaya doğru- Şuşa uğruna qayalara dırmaşaraq qalxan Azərbaycan Əsgəri, bəlkə də Cıdır düzündə, lap elə İsa bulağında, o torpaqların hər qarışında  Şəhidlərimizin- Qazilərimizin ayaq izləri vardı, ehtiyatla ayaq basırdı insanlarımız. Çünki, hər daşdan, qayalardan, torpağın üstündəki izlər Əsgərlərimizin izindən, torpağa hopan qanlarından xəbər verirdi. Keçilməz yolları keçmişdi Azərbaycan əsgəri, dağlardan, sıldırım qayalardan dırmaşaraq yenilməz olan Qalanı- Şuşa Qalasını- bəşəriyyətin Mədəniyyət Abidəsini azad etmişdi yenilməz Azərbaycan Əsgəri! Şuşa Qalası özü də daha bir arxa- dayaq olmuşdu Azərbaycan Əsgərinə !

Şuşanın Fatehlərindən olan, general- leytenant  Hikmət Mirzəyev: “Vətən müharibəsinin Qəhrəmanları birmənalı olaraq Azərbaycan Əsgərləridir”. İnanılmaz əfsanəvi Qəhrəmanlıqlar ortaya qoyan Azərbaycan Xüsusi Təyinatlıları- Sizlərin, Sərkərdəmiz və xalqın birliyi idi ŞUŞANIN FƏTHİ !

Azərbaycan bayrağını başı üzərinə qaldıraraq öz xalqının, millətinin baş ucalığını dünyaya bəyan edən heç zaman unudulmayacaq Əziz Şəhidlərimiz, Əziz Qazilərimiz qarşılarınızda dönə- dənə başlar əyilir! Azərbaycan xalqı, onun ağıllı sərkərdəsi İlham Əliyev Cənabları və Azərbaycan Əsgəri – Sizlər Əbədiyaşarsınız!

Vaxtilə, səhv etmirəmsə 90- cı illərdə Tuğ məktəblisi Teyyubun - 9-cu sinif şagirdinin məzarı üzərinə yazılan şeir düşür yadıma...

                                               Dayan, ayaq saxla, ötmə yanımdan,

                                                Burda düşmən dəlmiş ürəyim yatıb...

                                               Mən Vətən uğrunda keçdim canımdan,

                                               Bu torpaq mənim də qanıma batıb!

 Ehmalca ayaq basırdıq, çünki bu Vətən torpaqlarında yüzlərlə Teyyubların qanı axmışdı. Əbədi Məkanınız Cənnət Olsun Şəhidlər !

   Bu nədir belə, arzularında olduğum, hər bir Türkün Mədəniyyət mərkəzi adlandırdığı Şuşa, onun qaya parçaları üzərində məskən tutan Cıdır düzü... Şəhidlərimizin qanı bahasına, Qazilərimizin hünəri, qeyrəti,  İlham Əliyevin güclü diplomatiyası- xalqın birliyi, - Sən Azadsan Əziz Şuşa! Və daha bir aforizmə dönən mesaj - Şuşasız bizim işimiz yarımçıq olardı!

... SƏN AZADSAN ƏZİZ ŞUŞA- bu sözlərdəki sevinci ifadə etməkdə  duyduğumuz həyəcanı, sevgini ifadə etmək üçün gülən gözləri  gördük, Azərbaycanın  Üçrəngli Bayrağını- Türk Cümhuriyyətinin- Atatürk Türkiyəsinin bayrağı ilə yanaşı  dayandığı, əzəmətlə göylərə ucalan, dalğalanan simvolumuzun Analat- Atalar, gənc- yaşlı demədən gözlərdən axan qüdrətdən doğan göz yaşlarını gördük. Son 200 ildən çox zaman keçmişdi, bu xalq belə zəfər görməmişdi. Bu Zəfəri bizə yaşadan xalqın, ordunun və güclü sərkərdəmiz, ağıllı diplomatımız, strategiya və taktikanın mahir bilicisi, Sərkədəmiz, Müasir Azərbaycanın Şah İsmayıl adlanmağa layiq Prezidentimiz İlham Heydər oğlu Əliyev Cənabları oldu!

 Cıdır Düzünün Mavi kəpənəkləri bir qədər balaca olsa da, Mavi Süsənlər bu. Bəlkə də, Şəhidlərimizin ruhudur bu. MaviGözlü Türk dünyası- Boz Qurdun, Ağzı Atəş kimi bu qurdun göydən daha mavi olan Mavi Baxışlarımı,  oxuyan mavi feyalarmı, yoxsa Kəpənəklərmi, yoxsa MaviGözlü Mələklərmi bu Mavi Kəpənəklər! Sizləri hansı atəşlər yandırdı Mavi Kəpənəklər, sevmək dediniz, ama Vətən uğruna dediniz, Vətən uğruna da yandınız.

 Çiçəklərə, güllərə, otlara qonaraq Azadlıq ruhuna “Sevgili bir Yurd” adlı Vətən  Eşqi nəğməsini oxumaq! Türkün ruhu bu, Qalibiyyətin ruhu bu! Azadlığın Ruhu bu! Xırda bir  ömür  yaşayan Mavi Feyalar sizlər Əbədisiniz,  çünki inanclar- əqidələr uğruna Qanlar axdı bu Vətən torpaqlarına.

   Sizlər Azərbaycan kimi əbədisiniz Cıdır düzünün Mavi Kəpənəkləri!

Bəlkə də Azadlıq Simvolunun sədası Əziz Şıhidlərimizin ruhları idi bu mavi Kəpənəklər. Əslində elədir. Hürr doğulan insan hürr də yaşamalı. Bütün zamanların inqilabçıları olub, mövcud quruluşa, qudurmuş cəmiyyətə, düzgün olmayan hallara qarşı hər zaman söz deyən – yol göstərən olub, yenə də olacaq. E. L. Voyniçin “Ovod”unu xatırlayıram:

                                             Mən xoşbəxt bir Kəpənəyəm,

                                                Yaşasam da, ölsəm də!

Yenilməz, inqilabçı bir ruh ilə meydana atılan Artur- Ovod sonralar bir azadlıq fədaisi olaraq dinin- kilsənin, qurluşun da məhv etdiyi bir Qəhrəman olaraq  bu gözəl nəğməsi ilə dillərə dastan olacaqdı:... mən xöşbəxt bir kəpənəyəm, yaşasam da, ölsəm də!

Və onu da xatırlayıram ki, 1917- ci il rüs inqilabının yetirdiyi liderlərdən olan, əsil çekist- əslən polyak olan F. E. Dzerjinski öz xatirələrində yazırdı : “Unutma ki, mənim kimi İnsanların içində müqəddəs bir qığılcım vardır. Və o qığılcım hətta tonqalda da səadət gətirir”... Budur əqidə yolçuluğu.

Kədər həyatımızda özünə yer etsə də, bunu heç zaman etiraf etmək istəmir insan, lakin məqam gəlir və nisgili etiraf məqamı. Hələ dərk etmə iqtidarında olmayan insan, deyəsən Şuşaya gedirsən İnsan ! Yol uzun, üzücü olsa da, yol ŞUŞAYA-dır axı! Sonu Şuşa ki! Gözəlliklər diyarı, Ulu Tanrının – Ulu Türkün bütün Ocaqları qutsaldır. Bu nə əsrarəngiz, bu nə gözəllik, lakin Göyçəsiz yarımqalan gözəllik Göyçə ilə tamamlanacaq. İnanmaq istərəm, -- BURASI  ŞUŞA!

Cıdır Düzü --  ənginlik,  füsünkar təbiət, sərin dağ havası- heç olmamışdım Şuşada. Nəhayət Şuşa - Burası deyərək, diqqətlə ətrafa, təbiətə baxıram. Diqqətimi Cidir Düzündəki bir qədər güllü- çiçəkli bozarmış otların arasında saysız- hesabsız balaca mavi kəpənəklər  cəlb etdi. Bu Mavi Kəpənəklər mənə MaviGözlü Bozqurdu da xatırlatdı:

                                              Hər gecə, hər gecə uyqularımda,

                                                   Üzü Göydən daha Mavi,

                                               Ağzı atəş kimi bir qurd,

                                                     Və sevgili bir yurd!

Və  bu Mavi Kəpənəklər... sual doğur içimdən...

                                                Kiməm Mən?

                                                   Kəpənək kimi yaşayan Adammı...

                                               Yoxsa, Adam kimi yaşayan

                                                             Kəpənəkmi?..

Hər hali ilə, kim necə istəyir qoy yaşasın. “Ədalət Mülkün təməlidir” – Atatürk düşüncəsinə söykənərək həqiqətin və ədalətin ən gözəl dəyərlər üzərində qurulduğu bizlərə də gözəl məlumdur.

Və vaxt var ikən heç bir gücə əyilmədən sənə xeyirxahlıq edənlərə sən də özünü göstər xeyirxahlığınla. Yenə də Atatürk ... “Fazla mərhəmət millətə xəyanətdir”.

4 il əvvəl, Azırbaycan xalqı tarix yazdı, Azərbaycan dastan yazdı, Özü də Qalibiyyət Dastanı! Azərbaycan xalqının ağıllı sərkərdəsi, güclü siyasətçi- diplomatı, prezidentimiz İlham Əliyev Cənablarınin rəhbərliyi sayəsində, Azərbaycan Ordusunun- Şəhidlərinin, Qazilərinin qəhrəmanlığı sayəsində- Azərbaycan xalqının birliyi sayəsində haqq işimiz qalib gəldi.

Lakin, hələ də Azərbaycanın Qərb nahiyəsi- Qərbi Azərbaycan torpaqları, dədə- baba yurdlarımız , Ana Ocaqlarımız yağı ayaqları altında tapdalanır. Və onlar, o qutsal torpaqlar , məskənlər Dədə Qorqud, Miskin Abdal, Dədə Ələsgər Yurdu, Sazın- Sözün Vətəni GöyGözlü Göyçə azad olunacağı günü gözləyir:

                                                İlahi sevgim dedim sənə Vətən,

                                                  Atam dedim, Anam dedim...

                                                 Dağım- düzüm,

                                                       Gökcə dənizim dedim

                                                  Tək səni vəsf işə yaramır...

                                                       Vətən bölünməz dedim,

                                                   Uğrunda ölərəm dedim!

                                                       Sənin uğrunda ölüm belə gözəl,

                                                    Sənin uğtuna, elə hər şeyim!

                                                        Səni görmək bir nağıl oldu,

                                                     Səni sevmək əbədən oldu!

  Göyçənin qızılgül rəngli dünyasını yenidən görmək, yenidən duymaq, yaşamaq, o gözəlliklərə əllə toxunmaq,ruhən hiss etmək,  ən əsası isə bizlər Ata- Analı, Nənə- Babalı  idik o zamanlar. Torpaq qızılgül – yarpız qoxuyurdu. Lilpar, dağ laləsi rəngi idi rəngimiz, ruhumuz. Qoca Dağ kimi qocaman idi könlümüz, ruhumuz da gülüşlər titrəyirdi. Yarpız- bənövşə ətirli idi ruhumuz. Və bizlər əbədi gənc olacağımızı, əbədən gözəl olacağımızı düşünürdük. Elə bu anlamda idik. Vətən adlı eşqin belə gözəl və solmaz gülü çiçəyi kimi əbədən solmayacağı oradandır.

Qaravul təpəsindən gedib gələn maşınların uğultusu, Göyçə gecələrinin aylı- ulduzlu səması, dağların qocaman kölgəsi, Gökcə dənizin ləpələrinin həzin pıçıltısı bəzənsə qışda donmuş- buz bağlamış ağacların buza bürünüb donması- qəribə gözəldin Göyçə! Ancaq səma- Göylərdən aldın gözəlliyini və mənə də verdin o əfsanəyəbənzır gözəlliyindən. Ata- Anama verdiyiniz gözəlliklərdən bizlərə də bəxş etdiniz. Ah mənim maviGözlü Göyçəm...

                                                   Vətən adlı sevginin

                                                         Vətən adlı dərdi gəzəl!

   Diqqət yaddaşıma köçürməyə çalışıram, Şuşanın nadir gözəlliklərini, Xocalı, Əsgəran, Xankəndi, Füzuli, Ağdam... yol boyu müharibənin ağır izlərinin şahidi olursan sanki, yanmış torpaqlar, müharibənin ağırlığından xəbər verən məhv edilmiş texnika, erməni qəsbkarlarından yalınayaq qaçan, pərən- pərən olan insanlarımız, bağrıqan olan Xocalım, erməni qəsbkarlarının murdarlığı...Tarix və xalq heç nəyi unutmur və bağışlamır. Nələr unudulsa da, alçaq erməni sizin bu cinayətiniz unudulmayacaq. Və Azərbaycan xalqını- Türk millətini intiqama səsləyəcək! Sülh gözəl sözdür, gözəl anlayışdır, lakin erməni kimi alçaq faşistlə yox.

                                                                        ***

Lap uzaqlardan, bəlkə də minilliklərdən gələn səda, ... “Füzuli” kantatası- musiqi qulaqlarımda səslənir, “Şəbi-hicran”ın məşhur beytləri , yanğı- musiqi dolu orta əsr dünyasının faciələrini pıçıldayır sanki :

                                               Degildim Mən Sənə mail...

                                               ... Sən etdin əqlimi zail!

...Füzuli, rindu şeydadır, həmişə xəlqə rüsvadır... Ruhları yandırıb- yaxan nisgil Vətən adlı sevgidən gəlirsə, rüsva boş nəsnələrdir. Bizlər İnsanıq axı, özü də böyük hərflə yazılan İNSAN !

Əgər dünyada sevmək varsa, iztirab- intizarda var, öyləsə nədir bu dünya ağalığı iddiası, nədir bu müharibələr... Nədən Anaların göz yaşı... Axı nədən, insan oğluna yalnızca bir dəfə ərmağan olan yaşamaq- həyatın ən gözəl fəlsəfəsi bu. Onu əlindən kimlər alır, nədən alır ?.. Axı Sən yaradansan Tanrı, vermə bu ixtiyarı kimsələrə, qoluzorlulara, vermə! Dəli- divanə olan Füzulimi, yoxsa cəmiyyətmi?!. İnsanlar dühyaya yaşamaq, yaratmaq, qurmaq üçün gəlirlər. Yalnızca müharibə edib yeni ərazilər işğal etmək üçün deyil, yeni qəsblər, var- dövlət yığmaq, yatırqoymaq, yeni dünya xəritəsi çəkmək üçün deyil. Həyatdan maariflənmək, elm- bilik dalınca lazım gəlsə lap Çinə getmək... Və bizim Peyğəmbərimiz onu da dedi ki, “Bir saatlıq elmlə məşğul olmaq, 60- illik ibadətdən irəlidir”...Nə elmin fəzilətlərini saymaqla qurtaran deyil. Nə də cahilliyətin çirkinliklərini sadalamaqla. Türk millətinin Nobel mükafatçısı Aziz Sancara məxsus bu deyim məncə bir çox ayıq insanlarımızı bir daha düşündürə bilər : “ Türk millətinin ən böyük səhvi ərəb mentalitetini din zənn etməsidir”!

Dünyaya hürr gələn insan azad- hürr də yaşamaq istər! Nədir Azadlığın – Azad olmanın simvolu- Mavi rəng! Ah, bu Mavi rəng...

    Cıdır düzünün mavi kəpənəkləri kimi. Nədənsə Füzuli sədası- Şəbi- hicran, nə könlümdən çıxır, nə də qulaqlarımdan gedir. İstər Füzuli şeiriyyəti, istər məna çalarları etibarı ilə daha bir əsər, Füzuli- Uzeyir Hacıbəyov birliyi, Cahangir Cahangirovun “Füzuli “ kantatası- Şövkət xanımın xanım, xatın səsi və mayestro Niyazinin ecazkar barmaqları, lap elə bil Səttar Bəhlulzadənin əllərinə oxşar əlləri və Səttarın qeyri- adı mavi gözləri ... üstəlik də mayestro Niyazinin zərif əlləri.

Bilənlər bilir, Səttar Füzulini, onun “Leyli və Məcnun” əsərini yaman sevmiş, ümumən isə Füzuli yaradıcılığna saysız eskizlər həsr etmişdir. Sanki, dünyanın himninə bənzəyir bu dühaların yaratdıqları düha əsər.

Bu əfsuni Füzuli şeiriyyəti, yaradılan gözəl müsiqi- axı musiqinin dili olmur, ona vurğun olunur, Bax kimi, Bethoven kimi, Şopenhauer kimi. Ama, burada maraqlı bir təzad yadıma düşür, alman filosofu Şopenhauerə görə, “Ya mən zəmanəyə layiq  deyiləm, ya da zəmanə mənə layiq deyil”. Məncə düşünməyə dəyər. Lakin, məncə yenə də, ən gözəl musiqi İnsanı yaşamağa səsləyişdir. Bu belə olsa da, insan psixologiyası o qədər mürəkkəb ki, onu heç nə ilə ovutmaq olmur. Sadəcə, nə qədər texnologiyalar- texnika, innovasiyalar inkişaf etsə də, insan psixologiyasını tam halı ilə açmaq mümkün deyil...

Dünyanın məhvəri- çivisi  çoxdan yerindən çıxıb, səlibçilərin – xaçlı yürüşlərinin İslam üzərinə yürüşə çıxdığı zamandan, əsrlər öncə, səhv etmirəmsə bu hal artıq üçüncü səlib yürüşüdür.

Yaxın keçmişə nəzər salaq, İraqın- Bağdad kimi gözəlliklər - əfsanələr diyarının, sivilizasıyanın əsası qoyulmuş qədim Mesapotomiyanın sərvətinin məhv edilərək Qərbə- Amerikaya daşınması, talan edilməsi, Səddam Hüseynin isə müsəlmanların Müəqəddəs bayramlarından olan Qurbanlıq günündə edam edilməsi... nə demək idi bu. Yaxud, Liviyanın zənginlik içərisində yaşayan ölkəsi və Müəmmar Qəddafi. Öz milləti tərəfindən- xüsusi amansızlıqla öyrədilərək kütlələrin əlinə verilən Qəddafi... çörək verdiyi öz xalqı tərəfindən vəhşicəsinə öldürülən Prezident. Sənə nə ay Qərb- Amerika, demokratiya idimi bu?..Gətirdinizmi Şərqə demokratiyanı, İraqı dağıtdınız, Liviyanı dağıtdınız, Suriyanı dağıtdınız... yeni mənbələr axtarırsınız, özü də müsəlman mənbələri.

Zaman sanki fırtınalı bir aləmlə, qeylü- qallarla üz- üzədir. Hətta bu gedişat nüvə təhlükəsi kimi bir faciəyə yol aça bilər.

 Hazırda isə bəşəriyyət nüvə təhlükəsi ilə üz- üzədir, hər an III dünya müharibəsi təhlükəsi ilə üzbə- üzük.  Rusiya ilə- Ukrayna arasında,  Qərb tərəfindən yoldan çıxarılan Ukrayna- gözəlliklər diyarı Ukrayna, nə verdi Qərb- Amerika sənə?.. Xarabazarlıq, yüzminlərlə insanın məhvi, məhv edilmiş bir ölkə... Qərb yenə də oyunlarından əl çəkmir, Gürcüstanda xalqla dövlətin birliyini sarsıtmaqda və yenə də baş- ayaq çevrilmiş dünya. Erməni isə ömrü boyu əclaf olub, tükün qanını içən bir həşarat sürüsü deyək. Bu yaxınlarda keçirilən COP- 29, Azərbaycan bu mötəbər konfransdan- məclisdən öz ölkəsini qorumaq naminə məharətlə istifadə edir.

Siyasət meydanısı isı o qədər sürətli ki, onu tutmaq deyil, dünya günbəgün dəyişir...

 Yenə də yadımda qalan, yaddaşımdan silinməyən Ocağım- sevgili yurdum Göyçə. Və onun qənirsiz- bənzərsiz saz- söz Ustadları...

         Dədə Ələsgər:

                                       Qüdrətdən ucalan zülm ilə enməz,

                                      Haqqdan yanan çıraq badi ilə sönməz!

    500 il öncə yaşamış Şah İsmayıl müridi Dədə Miskin Abdal...

                                         HAQQ özü yatmayıb, oyaqdır!

 

 

                                MƏLAHƏT İSMAYILQIZI

      AYB- nin, AJB- nin üzvü, “Qızıl Qələm” media mükafatı.

                                     Dədə Ələsgər Ocağının İctimai Birliyinin Fəxri Diplomçusu

 

 

 

Digər xəbərlər